Tematy muzyczne są mi raczej obce, a MIDI zawsze było dla mnie
jedynym wyjściem w moim Atari STE, które mnie nie intrygowało i nie
zamierzałem do niczego spożytkować. O przepraszam, raz chciałem
wykorzystać do zrobienia interfejsu łączącego małe Atari z dużym...
ale to raczej nie miało za wiele wspólnego z muzyką :). Dlatego nie
do końca rozumiem fascynację, jaką przeżyło wielu muzyków z
posiadania ST-ka jako pomocnika w studiu muzycznym. Z racji
obracania się w środowisku ST-kowców byłem jednak wielokrotnie
świadkiem tej fascynacji, a wielu moich kolegów było właśnie
muzykami. Do dzisiaj wielu z nich wspomina z wielkim sentymentem
STówkę z Notatorem czy Cubasem. Ale do rzeczy. Wydawać by się
mogło, że MIDI trafiło pod strzechy dopiero wraz z Atari ST. Jest
to poniekąd prawda, ale standard ten istniał dużo wcześniej, a
Atari XL/XE też miało swoje programy i interfejsy w standardzie
MIDI.
Co to jest MIDI? Znajdziecie masę materiałów o tym standardzie w
sieci. Dość wyjaśnić, że jest to standard (sprzętowy i programowy)
wymiany danych z urządzeniami muzycznymi
Przeglądałem materiały podesłane mi przez dobrze znanego ze sceny
Atari
Michała "Dracona" Garbaciaka i wpadł mi właśnie w ręce
program
MIDI Sequencer, którego autorem jest
Maciej
Sygit. Postanowiłem przy okazji, że zbiorę informacje o innych
tego typu programach i umieszczę to jako kolejny artykuł w dziale
dla początkujących, którzy szukają informacji o Atari. Dużo z tych
informacji zawdzięczam
Andreasowi Kochowi oraz
Mathiemu
van Nisselroyowi, którzy przygotowali
FAQ
w tym temacie, pomocne też były dane z
Atarimanii oraz ze
wspaniałej strony, którą prowadzi
Gury.
1. MIDIMate oraz MIDITrack
Amerykańska firma Hybrid Arts jest nierozerwalnie związana z
tematem MIDI dla malucha. Chyba oni pierwsi zaczęli produkować
odpowiednie interfejsy na masową skalę (MIDIMate), a wiele
kolejnych programów bazowało na ich rozwiązaniach sprzętowych,
zmieniało się tylko oprogramowanie. Zestaw Hybrid Arts do MIDI
oprócz interfejsu zawierał oprogramowanie w postaci sekwencera
MIDITrack. Pierwsza wersja programu działała na komputerach z 48KB
pamięci, wersja II z 64KB, a wersja III z 128KB (tylko zgodne ze
130XE). Wersja II udostępniała 16-ścieżkowe studio nagraniowe,
wszelkie operacje w czasie rzeczywistym. Interfejs był wyposażony w
MIDI IN i MIDI OUT oraz SYNC IN i OUT, nie miał za to drugiego
portu SIO. Interfejs kosztował 199 baksów, a program w wersji II
149,50. Zestaw z Atari kosztował więc muzyka około 500 dolarów,
podczas gry równoważny w możliwościach profesjonalny zestaw około
3000 dolców. Warto
poczytać
stare numery Antica i Analog, można dowiedzieć się więcej o
możliwościach MIDIMate i MIDITrack.
Z zestawem firmy Hybrids Arts związana jest anegdota. Autorzy
interfejsu, który odniósł spory sukces na rynku amerykańskim i
przyczynił się do podjęcia decyzji firmy Atari o wbudowaniu tego
ustrojstwa do ST, zapytani o to, dlaczego zdecydowali się wykonać
MIDI dla Atari stwierdzili, że z bardzo prostego powodu - tylko
komputer Atari, a raczej jego solidna budowa, gwarantowała
przetrwanie w warunkach polowych, w typowej profesjonalnej trasie
koncertowej, gdzie sprzęt po prostu musi dużo wytrzymać.
widać interfejs MIDIMate oraz na ekranie -
program MIDITrack II
2. MIDI Editor
Raportowany przez
ANTIC z
września 1986 roku (na stronie 98) jako nowość, która pojawiła się
na rynku. Cena nie była znana. Interfejs łączący Atari 130XE
(minimalne wymagania: 128KB pamięci w standardzie 130XE) z
16-ścieżkowym sekwencerem MIDI firmy Hybrid Arts oraz syntezatorem
Kawai K3. W zestawie był edytor wave table, tone patch (obu wyrażeń
nie będę tłumaczył, bo się nie znam) oraz biblioteka brzmień.
3. MIDI Music System
Również
pisano o
tym w magazynie ANTIC, numerze z kwietnia 1986 (strona 112) jako
zapowiedź, a
recencję
urządzenia w czerwcu 1986 roku (strona 56). Cena programu: $69,95.
Przeznaczony dla amatorów i profesjonalistów, do aranżacji i
komponowania muzyki. Wymagał co najmniej 48KB pamięci oraz
interfejsu MidiMate firmy Hybrids Arts oraz oczywiście jakiegoś
syntezatora z wejściem MIDI. Można było edytować do 99 ścieżek i
odgrywać na zewnętrznym urządzeniu.
4. MIDI Master
Nowsze czasy i nowsze urządzenie, wykonane tym razem przez
brytyjską firmę 2-Bit Software. Również jest to zestaw: interfejs i
oprogramowanie. Sprzęt wyposażony w porty MIDI IN oraz MIDI OUT,
dodatkowy port SIO, ale za to pozbawiony wyjść i wejść SYNC.
Program w postaci sekwencera pozwalał w czasie rzeczywistym na
nagrywanie 8 ścieżek, zawierał też odtwarzacz do plików AMS,
których masa była dostępna na zasadzie Public Domain. Instrukcję
obsługi tego programu można znaleźć na
stronie
Page6. Udało mi się zdobyć dyskietkę z programem i można ją
pobrać z katalogu użytków.
5. DIGICOMM MIDI Interface
Drugie rozwiązanie, które przyszło z wysp brytyjskich (firma
DIGICOMM) i również zestaw hardware plus software. Od strony
sprzętowej mamy tu MIDI IN, MIDI THRU oraz MIDI OUT. Nic wie
wiadomo o portach SYNC i zapasowym SIO. Pierwsze
wieści
pojawiły się w Page6, a reklamy tego interfejsu były w Atari User i
New Atari User.
6. MIDIMax
Kolejny interfejs MIDI z firmy brytyjskiej (Wizztronics) i kolejny
składający się ze sprzętu i oprogramowania. Porty MIDI IN oraz MIDI
OUT, a także dodatkowe złącze SIO. Oprogramowanie wymagało co
najmniej 48KB pamięci, a co ciekawe, dało się używać także z
interfejsem firmy Hybrid Arts. Również sam interfejs działał z
programami Hybrid Arts.
7. Atari-MIDI-Interface
Pojawił się w niemieckim czasopiśmie Computer Kontakt, a dokładniej
w numerze czerwcowo-lipcowym z 1986 roku (strony 69-75), z
kompletną dokumentacją, schematami i pierwszym programem
"MIDI-Receiver" autorstwa
Karlheinza Metschera. W numerze
październikowo-listopadowym z tego samego roku pojawił się inny
program "MIDI-Disk", który zawierał sekwencer oraz odtwarzacz do
plików MIDI.
8. MIDI Pattern-Editor
To program - sekwencer z 1995 roku autorstwa Radka Sterby. Autor
Raster Music Trackera wykonał kawał solidnej roboty, program jest
dość rozbudowany, ma między innymi edytor sampli, a ponadto na
dyskietce znajdują się przykładowe utwory. Więcej informacji można
poczytać w języku czeskim na
stronie Radka.
8. MIDI Interface
Możemy wrócić z wojaży po świecie na własne podwórko. U nas temat
MIDI i Atari zgłębił
Ireneusz Kuczek, a do dzisiaj istnieje
strona z jego
materiałami. Jego schemat i opis urządzenia zostały też
zamieszczone w papierowym magazynie ABBUC, który mam przyjemność
mieć przed sobą w tej chwili (numer 65, strony 3-6). Wersja dyskowa
magazynu zawiera programy jego autorstwa: "MIDI Play 1.3", "Rec
1.1", oraz "REC2MID" (program konwertujący dla peceta). Są tam też
wzmiankowany już "MIDI-Sequencer 1.15"
Macieja Sygita z 1993
roku oraz "MIDI-Pattern-Editor 2.3" Radka Sterby, opisany powyżej.
ABBUC ma zresztą sporo plików demonstracyjnych i muzyczek w różnych
formatach na swoich dyskach Public Domain (numery 625-632). Te same
programy są dostępne na stronie Ireneusza jako freeware.
Skoro są dostępne schematy i programy, postanowiłem je zebrać i
umieścić w jednym miejscu, ponieważ rozproszone długo się
poszukuje. Ponadto, gdyby w mroku dziejów zaginęła któraś ze stron
źródłowych, same informacje powinny przetrwać.
Programy dla Atari XL/XE:
MIDI Master 1.0
MIDI Play 1.3
MIDI Play demo
Recorder MIDI 1.1
Recorder MIDI demo
MIDI Sequencer 1.15
MIDI Pattern Editor 2.3
Inne materiały:
REC2MID
(program dla PC)
schematy interfejsów MIDI dla
Atari
Gdybyście mieli wątpliwości, czy na Atari da się pisać
profesjonalnie brzmiące utwory, proszę bardzo, można posłuchać
muzyki wykonanej przez
Grzegorza "Grega" Kwiatka w
programie "MIDI Sequencer". Pliki w formacie
MP3.
---
Update z tego samego dnia: dodany program "MIDI Play 1.3".