Tygrys Turbo by Kaz 2009-07-17 20:05:56

Każdy słyszał o przeróbce stacji CA czy LDW pod nazwą "TOMS Multi Drive" albo "TOMS Turbo Drive", ponieważ firma TOMS reklamowała się dość intensywnie w prasie atarowskiej do końca jej (zarówno firmy TOMS jak i atarowskiej prasy) dni. Mniej osób słyszało o przeróbce stacji pod nazwą "Tygrys". Jej autorem był inżynier Marek Bojarski, który prowadził firmę Navitron, a potem od 1993 Mediacom. Opracował on rozszerzenie w dwóch wersjach: dla popularnej stacji Atari 1050 pod nazwą "Tygrys 1050" oraz dla stacji LDW2000 i CA2001 pod nazwą "Tygrys 2000". Jak podaje na swojej stronie zajmował się nie tylko przyspieszaniem naszych napędów: "W wolnych chwilach łączyłem komputery (różne) z: czytnikami taśmy perforowanej; dziurkarkami taśmy perforowanej; niestandardowymi drukarkami; woltomierzami; kamerami, spektroskopami (BRUKER), systemem RTDS (taki komputer); ze sobą; już nie pamiętam z czym, ale jeszcze coś było ;-)"



Rozszerzenie "Tygrys" ma tą zaletę, że jest proste do wykonania i nie wymaga skomplikowanej elektroniki, pasuje też do każdej stacji LDW czy CA. Oczywiście w dzisiejszych czasach, gdy powszechne są zamienniki stacji w postaci SIO2SD, SIO2USB, SIO2PC, SIO2IDE i tym podobne, trudno kogoś namawiać na korzystanie ze stacji dysków. Jednak wiele osób pozostaje wiernych tradycji i woli "pyrkające" dyskietki. Inni zaś korzystają ze stacji, gdy potrzebują odnaleźć zalegający na dysku nietypowy software, zagubione przed stuleciami dane czy programy. Gdyby więc ktoś dysponował jedną z powyższych stacji (LDW2000, CA2001, A1050) to może pokusić się o wbudowanie taniego, a bardzo dobrego turbo, które chwali sobie Dracon, Caspar, Stryker i inne osoby. Turbo osiąga 53 kbaud w wersji 1.0, 70 kbaud w wersji 2.0, umożliwia zapis na dyskietce bez wycinania otworu, programowo można zmienić jej numer, a jak dodaje Dracon - nieźle też współpracuje z Q-Megiem w trybie Happy Warp. Recenzja przydatności tego tygrysiego rozszerzenia autorstwa Gizmo pojawiła się w "Crazy Zine II", a także w "Pentagram Zine II". Zrobiłem screenshoty z tego pierwszego magazynu, ponieważ tekst jest moim zdaniem bardziej czytelny:



Ponieważ i ja jestem zainteresowany zamontowaniem tego rozszerzenia, postanowiłem znaleźć jakieś miejsce w sieci, gdzie wszystko będzie wyłożone "kawa na ławę". Niestety, okazało się, że trochę informacji jest tu, trochę tam, różne pliki w różnych wątkach na forum AA, a nie ma jednej, zbiorczej i ładnie poukładanej wiedzy. Najwięcej materiałów zebrał Stryker, który między innymi skopiował schemat rozszerzenia ze stacji pożyczonej od Dracona. Kolega Balois uraczył instrukcją do wersji 2.0. Swoje uwagi zgłosił też nieoceniony Zenon. Postanowiłem to wszystko zebrać dla siebie w jednym miejscu. A skoro ja mam, to się podzielę.

Zdjęcia wnętrza stacji Dracona, CA2001 z wykonanym rozszerzeniem, mamy dzięki Strykerowi (duże wersje zdjęć tutaj):



Na tej podstawie Stryker odtworzył schemat połączeń (duża wersja zdjęcia tutaj):

zdjęcia płyty: Stryker

Komentarz Zenona z grupy Dial do schematu: "Drobna uwaga (...). Cięcie ścieżki obok opornika R5 na płycie stacji powoduje, że wejście (pin 6 U9 74138) pozostaje jako "wiszące" w powietrzu. Wymusza to stan logiczny "1" na tym wejściu i wszystko jest O.K., dekoder działa prawidłowo. Ale... prawidła montażu układów TTL wymagają, by nieużywane wejścia NIE wisiały w powietrzu. Zatem... wejście to można (należy) połączyć z +5V i sprawiedliwości stanie się zadość. Jeszcze tylko montaż wspomnianego w instrukcji połączenia z przełącznikiem z tyłu stacji i całość gotowa."

Oczywiście do wykonania stacji potrzebny nam też zaprogramowany układ EPROM. Są dwie wersje - dla stacji A1050 tutaj oraz wersja dla LDW i CA tutaj. Historia zawartości tego pierwszego pochodzi od Zenona: "Dawno, dawno temu na giełdzie zakupiłem stację dysków 1050. Sprzedającym był gość z Krakowa. Stacja ta zainstalowane miała turbo, które w Q-Megu zgłaszało się literką 'H'. Wszystko było dobrze do czasu, gdy zachciało mi się rozrysować schemat. Sprawa nie była prosta, bo moduł do tego zalepiony był jakiś twardym, podobnym do betonu, materiałem. Wyglądało to tak, jak gdyby całość włożona została do pudełka zapałek i zalana SUPER TWARDĄ masą. Z dołu wychodziły piny, które wkładało się w podstawkę EPROM na płycie stacji, wychodziły kabelki podłączone do płyty, a na samej płycie dokonane było kilka przeróbek. To co udało się podpatrzeć mam opisane w swojej dokumentacji, jednak rozbiórka zalanego betonem modułu skończyła się niepowodzeniem. Po prostu uszkodziłem to z prostego powodu - połączenia w środku wykonane były baaaardzo cieniutkim przewodem. Jednak udało się wydobyć trzy układy scalone ze startymi oznaczeniami. Jeden to na pewno pamięć EPROM 2732, odczytałem jej zawartość, drugi to pamięć SRAM 6116 i trzeci 7400. Niektóre połączenia udało się odwzorować, ale połączenie 7400 tylko w części. Wygląda na to, że układ 7400 spełniał rolę dekodera adresów, ale... odczytana pamięć EPROM rozpoczyna sie kodami: 251, 247, 239, 223, 51, 50, 52, 49, 82, 49, 246, 80, 63... i kończy kodami 57, 56, 56, 32, 108, 166,0,89, 240, 249, 255. Najciekawsze jest to, że odczytać można wpis: MAREK BOJARSKI 1988. (...) Z boku stacji były jeszcze dwa przełączniki sterujące WRITE PROTECT-em (...). Tu jest plik z zawartością pamięci EPROM 2732 do tego systemu turbo."

Drugą zawartość mamy dzięki Strykerowi: "(...) zabrałem się za zgrywanie zawartosci EPROM-ki ze stacji CA2001 Dracona. (...) W jej zawartości znajdziecie taki oto tekst: (C) 1990BY MAREK BOJARSKI, CRACOW, POLAND. LDW SUPER 2000 TURBO OS TYGRYS SYSTEM V 2.00 DUPLICATION PROHIBITED BY LAW". oraz jego komentarz co do kosztów przeróbki: "Turbo testowałem na stacji CA2001 ze scalakiem WD2797A i WD1772 i chodzi bez zarzutów. Jeżeli w stacji mamy EPROM-kę 27C64 i mamy ją gdzie skasować i zaprogramować (za free oczywiście ;-) to koszt reszty wyniesie TRZY złote ;-)".

Przyda się nam też dyskietka z użytkami do naszego tygrysa oraz instrukcja. Są dwie dokumentacje, obie w Bibliotece Atarowca, jedna do wersji 1.1 (plik MS Word od Strykera), druga do usprawnionej wersji 2.0 (plik DjVu zrobiony przeze mnie na podstawie materiałów Baloisa).

zdjęcia CA2001: Bas

Gdyby ktoś dopiero rozważał zakup stacji i zamontowanie do niej turbo, to mamy krótki, ale niezwykle treściwy przewodnik Jurgiego po stacjach Atari:
zdjęcia LDW2000: Kaz

Na koniec kilka cennych porad od Zenona na temat konserwacji stacji dysków, co czasem zdarza się z zakupionymi wiekowymi i używanymi przecież urządzeniami:
Dracon 2009-07-18 20:08:48

Z tego co wiem, przeróbka była stosunkowo prosta i szkoda, że to rozszerzenie nie przyjęło się szerzej... Spełniało swoją rolę dobrze i raczej nie przypominam sobie aby powodowało "bonusy" w postaci np. niespodziewanych formatów dyskietki (co opisywał kiedyś KMK w którejś gazetce) w mocno promowanych ówcześnie TOMS Multi. ;>

Kaz 2009-07-18 22:02:09

Podejrzewam, ze stosunkowo niewielka popularnosc rozszerzenia brala sie ze slabej reklamy. Co zreszta zrozumiale, bo Marek Bojarski w czasach najwiekszej slawy firmy TOMS zdaje sie, ze juz zajmowal sie czyms innym...

Te najgorsze wady TOMS-ow wynikaly z oprogramowania wewnetrzengo stacji, ponoc Pecus zrobil wersje poprawiona, bez wiekszosci bledow.

Pin 2009-08-13 23:11:01

.. :) - lecz dla odmiany w Krakowie było to rozszerzenie dość popularne :P

Tygrys 2010-03-30 16:25:24

Fajnie tak po latach zobaczyć, że ktoś się jeszcze tym bawi. :-)
Pozdrawiam wszystkich Atarowców i życzę zadowolenia z
używania Tygrysa w dowolnej wersji :-)

Bart 2011-01-15 18:35:55

A ja bym chcial jakąkolwiek stację do mojego Atarka, najlepiej CA2001 bo pasuje do XE...

Kiedyś nie miałem pieniędzy, a jak już mam, to nie ma stacji...

Kaz 2011-01-16 16:58:32

O! To chyba pan Bojarski zajrzal do nas. Bardzo nam milo!

MłodyTygrys 2016-09-11 14:03:58

Miło się czyta o dokonaniach swojego ojca. Zajrzałem tutaj bo akurat rano podczas porannej kawy wraz z tatą i mamą ojciec wspomniał czasy swojej młodości i rzekł coś o "tygryskach i giełdzie" i opowiedział mi jak to kiedyś pracował przy krakowskiej giełdzie na stoisku i jak to przerabiał a matka pomagała mu w tworzeniu masy którą zabezpieczał dyskietki. Pozdrawiam wszystkich i życzę miłego dnia. :-)

pancio 2018-05-05 16:13:09

A może Tygrys & MłodyTygrys oddali by społeczności Atari przysługę publikując schemat i wsad do epromu? Można by zaprojektować wersję mniej inwazyjną na jakimś PCB. Lub wznowili dystrybucję Tygrysa :-) Byłoby przemiło...

Pozdrawiam

pancio 2019-06-15 21:48:21

Ktoś? coś? Chętnie pobawiłbym się tym rozszerzeniem...