Rozwiązanie Wielkiego konkursu wiedzy - część II by TDC 2012-09-05 16:21:30

W wielkim konkursie wiedzy o Atari zadaliśmy Wam 64 pytania (255 punktów maksymalnie do zdobycia), które dotyczyły bardzo szeroko pojętej przestrzeni zagospodarowanej przez Atari. Wy jednak okazaliście się świetnie zorientowani i otrzymaliście w nagrodę wiele atarowych nagród od naszych sponsorów.

W pierwszej części rozwiązań opublikowaliśmy 16 pierwszych pytań, dziś czas na następną porcję.

Warto przypomnieć, że w kluczowych miejscach odpowiedzi znajdują się znaki "[+]", które wskazują informacje, które były punktowane. Jeden taki znak równa się jeden punkt. Reszta treści odpowiedzi nie była punktowana i jest jedynie podana dla pełniejszego zarysowania historii, dokonań i innych okoliczności, o których jest mowa w pytaniu i odpowiedzi.


Oto pytania i odpowiedzi 17-32:

17. A co to ?

Draconus - konkurs

Odpowiedź: Draconus [+] (Atari 400/800/XL/XE [+]), 1988 [+], Cognito [+],
Ian Copeland [+], Adam Gilmore [+], Brian Jobling [+], Michael Owens [+], ekran z informacjami po znalezieniu "mystical morph helix" [+]

Adv:
Screenshot pochodzi z pierwszej części gry "Draconus" Przedstawia mistyczny "morph helix", który umożliwia metamorfozę Draconusa w Draconata. Gra "Draconus" została opracowana przez Cognito, a wydana przez Zeppelin Games w 1988 r.

Analiza zagadnienia: Draconus trafił na rynek w najlepszym momencie polskiego rozwoju rynku komputerów ośmiobitowych. Wszyscy go znamy, bo to ewidentna perełka, takich gier na Atari brakowało: piękna grafika, animacja (postać gracza), rozbudowany świat gry, wiele przedmiotów, które pełnią różne role oraz może najważniejszy jest klimat ! potęgowany oprawą dźwiękową. Muzyka nie dość że na najwyższym poziomie prężyła się w czołówce gry, pojawiały się też jingle w samej grze oraz same efekty dźwiękowe również były na wysokim poziomie technicznym i realizmu (np. ciche bulgotanie wody itp.).
Draconus pierwszy ekran tekstowy
Ważnym atutem gry była możliwość transformowania się postaci gracza (płynna animacja) między różnymi formami, co było zrealizowane w niedościgniony sposób oraz to że gra na końcu miała bossa. Nie wiem jak to się stało, ale gry na Atari rzadko miały bossów, a jeśli to albo słabych albo sama gra nie była zbyt grywalna. Tu mieliśmy dużego, dobrze narysowanego bossa (pewnie wtedy wszyscy się zastanawiali jak ta grafika się mieści w Atari), który był animowany i trzeba go było umieć zaatakować - to było coś nowego!

18. Jak się nazywała wydzielona w 1976 roku (przez Raya Kassara) część Atari, która miała się zająć produkcją komputerów domowych ?

Odpowiedź: Po zakupie firmy Atari przez Warner Communications, nowy szef firmy Ray Kassar, wydzielił część firmy, którą nazwał Atari Home Computer Division [+].

Źródło: Atarimuseum.com

Analiza zagadnienia: Warner Communications postawił sobie cel wejścia na nowy rynek. Wtedy dopiero co pojawiały się pierwsze komputery domowe, ale o tyle się różniły od dzisiejszych, że zamawiane były pocztą. Mało tego gdy już zakup doszedł do danego miłośnika elektroniki to ten miał pełne ręce roboty, bo były to same części do samodzielnego montażu, w tym np. w Apple brakowało najważniejszych elementów jak obudowa, klawiatura itp.

Co ciekawe Nolan Bushnell był przeciwny wchodzeniu przez Atari na nowy rynek, gdyż uważał że jest już na nim duża konkurencja (w postaci Apple, Commdore i innych firm). W sensie rynkowym rozumował prawidłowo, jednak firmie Atari faktycznie udało się zaprojektować komputery, które nie miały sobie równych w tych dziedzinach, które do dziś są uznawane za najistotniejsze np. multimedia.


Pytanie przygotował: Sikor.


19. 1984 roku Jack Tramiel przejmuje firmę Atari jaki jest od teraz slogan reklamowy firmy ?

Odpowiedź: Nowy slogan reklamowy Atari: "Power without the price" [+].

Adv:
Było to hasło "Power Without The Price" Pojawiło się ono po raz pierwszy na Consumer Electronics Show (CES) w styczniu 1985 roku w Las Vegas.

Analiza zagadnienia: Jack Tramiel od 1953 roku ciężko pracował na swoją firmę i markę. Z niewielkiego sklepikarza i serwisu maszyn do pisania przeobraził się w pioniera elektroniki i komputeryzacji, co należy uznać bezsprzecznie za sukces. W roku 1984 nastąpił zagadkowy zwrot w jego życiorysie, który do dziś uznawany jest za największą tajemnicę branży, gdyż mimo że po tylu latach to nadal nic o tym nie wiemy. Zostawiając niedomówienia i domysły, niewątpliwie doszło do sprzeczki, po której Jack Tramiel opuścił swoją własną firmę i z zamiarem odwetu kupił Atari, które po krachu rynku gier warte było grosze. Właściwie wytrącony ze stabilności Warner chciał się szybko pozbyć balastu, w którym nie widział nic wartościowego.

Z jednej strony nowy właściciel firmy zionie nienawiścią do Commodore, wypowiadając słowa, które przeszły już do historii (patrz pytanie 36), z drugiej strony bardzo dba o nową firmę i o jej markę. W sukcesie swojej nowej firmy widzi sposób, który może pogrążyć Commodore, w pewnym sensie udowodnić im "nie mieliście racji".

Jego receptą sukcesu jest produkowanie nowoczesnych i niezwykle tanich komputerów, a wiedział jak się to robi. Zwolnił wielu pracowników Atari, zawiesił wiele projektów skupiając się na wyprodukowaniu nowoczesnego komputera. Faktycznie udało mu się to, Atari ST był nowoczesny, został nawet komputerem roku i był przy tym bardzo tani, np. w stosunku do produktów Apple (paradoksalnie wyposażonych w ten sam procesor).

Istotę swojego rozumowania ujął w nowym sloganie reklamowym Atari "Power without the price", tak od tej pory miała działać firma i faktycznie działała. Produkcja komputerów została przeniesiona do np. Hong Kongu, co wtedy nie było dobrze odczytywane. Amerykanie żyli wtedy w pewnym schizofrenicznym konflikcie, z jednej strony chcieli kupować to co jest amerykańskie z drugiej to co jest tańsze. Jack Tramiel wiedział że nie ma się co oglądać na sentymenty i ideologie, będzie swoje komputery produkował tam gdzie jest najtaniej, bo klient jeszcze tego nie wie, że nie będzie patrzył na producenta tylko na cenę. I znów miał rację.

20. Czy to jest grafika z gry, która w jakikolwiek sposób wiąże się z firmą Atari ? Jaka to gra ? Uwaga: grafika jest wycięta - nie posiada tła.

Money Puzzle Exchanger / Money Idol Exchanger - konkurs

Odpowiedź: Money Puzzle Exchanger / Money Idol Exchanger [+] (automat [+]), 1997 [+], Face [+], gra nie ma nic wspólnego z Atari [+], miała Was wprowadzić w błąd;) gdyż w pomniejszeniu moneta wygląda tak jakby na niej znajdował się znak Atari.
Analiza zagadnienia: Bardzo grywalna gra automatowa, ze względu na swój wiek prezentuje nową erę grafiki i animacji w stosunku do gier za lat 80. Na małym Atari mamy udaną konwersję tej gry pt. "Monex".
Money Puzzle Exchanger / Money Idol Exchanger

Parametry techniczne: automat Money Puzzle Exchanger / Money Idol Exchanger oparty był o procesor Motorola 68000 taktowany zegarem 12 MHz oraz Z80 z zegarem 6 MHz (dźwięk). Układem dźwiękowym był YM-2610 (8 MHz). Rozdzielczość ekranu to 304x224 piksele przy 60 Hz. W tej rozdzielczości automat wyświetlał 4096 kolorów dynamicznych.

Dodatkowy komentarz: To podstępne pytanie było jednym z najtrudniejszych, przygotowaliśmy je gdyby się okazało, że jest między nami ktoś kto faktycznie zna nasze ~10 000 gier;)

Na to pytanie padła tylko jedna odpowiedź, ale błędna.


21. Ile lat Jack Tramiel pracował w firmie Commodore ?

Odpowiedź: od 1953 do 3 stycznia 1984 roku [+]. Ściśle w 1953 roku pracował jako taksówkarz i po pobraniu pożyczki od armii USA założył sklep, który nazwał Commodore Portable Typewriter.
Dla kontrastu po kupieniu Atari, stery miał w ręce tylko kilka lat, znajdując się w wieku emerytalnym oddał firmę we władanie synów, co po latach wielu analityków ocenia jako wyjątkowo nieudane posunięcie.


22. Znasz ten program ?


Odpowiedź: Gauntlet [+] (Atari 400/800/XL/XE [+]), 1988 [+], Mindscape i Gremlin Graphics [lub US Gold] [+], autorzy: Bob Armour [+] i Bill Allen [+], grafika: Kevin Bulmer [+], dźwięk: Ben Daglish [+] i Bill Allen, kursor na ekranie wyboru postaci graczy [+].

Ilmenit:
Gauntlet firmy U.S.Gold, kursor podczas ekranu wyboru postaci (tu: na tle Valkirii).

komentarz: "Gauntlet - Deeper Dungeons" został wydany przez Mindscape i Gremlin Graphics w ameryce na dysk (chyba 1985). W 1985 roku US Gold wydało grę w Anglii na dysk i taśmę.


Adv:
Jest to gra "Gauntlet" wydana w 1985 r. przez Atari Games, początkowo w wersji automatowej, później wydana na większość znanych wówczas platform. Rozpowszechniana była przez Atari Games i U.S. Gold. Była to pierwsza gra automatowa na kilku graczy. Screenshot przedstawia rękawicę, wskaźnik, którym dokonywało się wyboru graczy.



23. Atari ST ma 3 sprzętowe kanały dźwięku (Yamaha 2149), natomiast małe Atari ma 4 kanały (POKEY). Na Atari ST jest emulator małego Atari - jak emulowany jest w nim 4 kanał dźwięku ?

Odpowiedź: nie jest emulowany ;) [+] Pytanie dotyczy wczesnego emulatora małego Atari czyli XFormera.

Ilmenit:
23. Patrząc w źródła ST Xformer 3.0 to chyba miksuje je na dostępnych kanałach.

Na to pytanie padły odpowiedzi od wszystkich uczestników, ale wszystkie były błędne.

Analiza zagadnienia: Komputery domowe zwykle wyposażone są w chipy dźwiękowe jak Pokey w Atari, SID w Commodore 64, Yamaha 2149 w Atari ST i inne, które umożliwiają sprzętowe generowanie dźwięków (fal o zadanych kształtach). Dzięki temu w wdanym komputerze po wydaniu prostych poleceń jak Sound możliwe jest generowanie prostych brzmień, w odróżnieniu od komputerów bez takiego wsparcia, gdzie należy samodzielnie podłączyć jakiekolwiek urządzenie grające (np. w pecetach swego czasu był znany Covox czyli kilka oporników podłączonych do portu drukarki) oraz je oprogramować, co w powolnych komputerach przysparza sporych kłopotów obliczeniowych.

Jednym z podstawowych parametrów takich układów jest ilość możliwych do wygenerowania niezależnych dźwięków co określa się mianem niezależnych kanałów dźwiękowych, w profesjonalnych instrumentach określa się to słowami: Multitimbral, Timbrality oraz polifonia.

Z pewnego lenistwa programiści zwykle nie starają się osiągnąć większej ilości niezależnych brzmień niż te, które dany układ potrafi obsługiwać sprzętowo. Dlatego pojawia się wiele kłopotów gdy jest potrzeba wygenerowania większej ilości kanałów, niż te które są dostępne. Takim przykładem jest to pytanie konkursowe, gdzie teoretycznie nowszy komputer oraz nowszy układ dźwiękowy faktycznie posiadał za mało kanałów dźwiękowych: Atari 400/800XL/XE miało ich 4, a Atari ST miało tylko 3 - podobnie jak Commodore 64 oraz ZX Spectrum z przystawką AY.

24. Co to za program ?

Capture The Flag - konkurs

Odpowiedź: Capture The Flag [+] (Atari 400/800/XL/XE [+]), 1983 [+], Sirius Software [+], Paul Allen Edelstein [+], fragment labiryntu 3D blisko horyzontu [+]

Adv:
Być może jest to gra "Capture the Flag" Paula Edelsteina wydana w 1983 r.

Capture The Flag 1983



25. Jaki program zapoczątkował nową jakość tworzenia muzyki i
dźwięków? Zasłynął z bardzo oryginalnego sposobu zapisu muzyki.

Odpowiedź: Softsynth (The Software Synthesizer) [+] programowy syntetyzer dźwięku wydany przez Happy Computer [+] w 1985 roku [+] - wtedy będący pionierem na rynku komputerów domowych. Zasłynął z zastosowanego w nim interpretera języka MASIC (Musician's All-Purpose Symbolic Instruction Code) służącego do niemal programistycznego opisu tworzonej muzyki, nieco na wzór języka Atari BASIC.

Ilmenit:
25. Jednym z pierwszych programów był Music Composer firmy Atari z 1980 roku, ale w nim tworzyło się "standardowo" na pięciolinii. Advanced MusicSystem firmy APX umożliwiał "programowanie" muzyki w sposób bliższy współczesnym trackerom. A następnie SoftSynth z Happy Computer, czyli muzyka generowana czysto komputerowo.

26. Czym się wyróżnia system operacyjny ośmiobitowych komputerów Atari na tle ówczesnych komputerów podobnej klasy ?

Odpowiedź: System operacyjny komputerów Atari wyróżnia na tle konkurencji to, że zaimplementowano w nim tzw. "nowe urządzenia" [+], dzięki którym nawet dzisiaj możemy korzystać z urządzeń typu "Plug&Play" i to na komputerach z epoki. Przykładowo na pecetowych systemach Microsoftu idea Plug&Play pojawiła się dopiero wraz z Windows 95 (i nie działała sprawnie), ale bardziej profesjonalna jego wersja czyli Windows NT jeszcze długo nie obsługiwał tego rozwiązania.

Ilmenit:
System operacyjny ośmiobitowych komputerów Atari wyróżnia się standaryzacją obsługi nowych urządzeń podłączanych do komputera. Oprócz tego wyróżnia się tym, że miał błędy w podstawowych procedurach np. odczytu z kasety ;)


Pytanie przygotował: Sikor.


27. To jest firmy Atari, ale co to jest ?

Atari VideoMusic - konkurs

Odpowiedź: Atari Video Music [+] znany też jako Video Light Machine, 1976 [+], Atari, fragment górnej części obudowy [+].

Źródło: atarimuseum.com

Atari 2600 zoom
Niektórzy mylili Atari Video Music z Atari 2600


Atari Video Music
Atari Video Music


Zobacz też: Atari Video Music na angielskiej Wikipedii

Na to pytanie padły błędne odpowiedzi od wszystkich uczestników konkursu.


28. Jaka oprócz Antica procesora graficznego oraz elastycznego OSu była zastosowana innowacja na skalę światową w pierwszych komputerach Atari?

Odpowiedź: Sprzętowe duszki (ang. sprites) [+] generowane przez układy CTIA/GTIA [+], zaprojektowane przez George'a McLeoda.

Adv:
Być może idzie o GTIA (Graphic Television Interface Adaptor). Był to układ scalony odpowiedzialny za wytwarzanie pod kierunkiem układu ANTICa kolorowego obrazu oraz grafiki graczy i pocisków. W literaturze bywał też nazywany George's Television interface Adaptor od imienia projektanta, George'a McLeoda.

Pytanie przygotował: Sikor.


29. Co to jest, z jakiego programu i jaką pełni rolę ?

Odpowiedź: Last Starfighter [+] (Atari 400/800/XL/XE [+]), 1984 [+], Atari (USA) [+], nieruchomy fragment panelu [+] w statku gracza

Last Starfighter - konkurs


Screen z zakończenia gry po dość długiej rozgrywce:

Last Starfighter - congratulations. Stopień trudności drugi, zachowanych miast 6

Zobacz też: opis gry The Last Starfighter


30. W małym Atari procesor Antic umożliwia unikalną funkcjonalność w postaci zmieniania trybów graficznych/tekstowych w kolejnych liniach obrazu. Czy na małym Atari możliwe jest w jakikolwiek sposób zmienianie trybu graficznego, ale w pionie ? A jeśli tak to w jaki sposób ?

Odpowiedź: tak, ale bez wsparcia sprzętowego [+], trzeba programowo się docyklowywać i zmieniać tryby pracy [+] (najczęściej) GTIA.

Ilmenit:
30. Jest możliwe z powodu właściwości (błędu?) GTIA. Można w jednej linii przełączyć kolejno w hi-res, GTIA i GR15 o przesuniętych kolorach. Wykorzystywane np. w Impossible Demo, The Unity Project, Studio Dream.

31. Co to jest i z czego ?

Bad Lands - konkurs

Odpowiedź: Bad Lands [+] (automat [+]), 1989 [+], Atari Games [+], ekran po zakończeniu poziomu [+]

Bad Lands

Analiza zagadnienia:

Parametry techniczne: Automat oparty był o dwa procesory, pierwszym była Motorola 68000 7,16 MHz, a drugim M6502 1,79 MHz. Dźwięk generował układ YM-2151 (3,58 MHz). Rozdzielczość ekranu wynosiła 336x240 przy odświeżaniu 60 razy na sekundę. Maksymalna ilość kolorów to 256 - oczywiście dynamicznych.

32. W jakim cartridgu wyboru kolejnej z 4 gier dokonuje się przez wyłączenie i włączenie komputera ?

Odpowiedź: XE Demo Cartridge [+] firmy Atari [+].

Ilmenit:
Atari XE Demo Cartridge firmy Atari - po resecie uruchamia jedną z gier Joust, Ms. Pacman, One on One, Flight Simulator II

Pytanie przygotował: Nosty.



Następnym razem przyjdzie czas na trzecią część odpowiedzi konkursowych.
cpt. Misumaru Tenchi 2012-09-06 04:50:40

Tylko jedna uwaga techniczna odnośnie Money Puzzle Exchangera.
quote:

Na małym Atari mamy udaną konwersję tej gry pt. "Monex".


Nie konwersję a klona. Między tymi dwoma pojęciami wbrew pozorom jest spora różnica: konwersja stara się jak najwierniej odwzorować oryginał na którym jest oparta, zaś klon tylko luźno bazuje na samym pomyśle oryginału. Mam Monexa i bardzo mi się on podoba, ale mimo najszczerszych chęci nie jestem w stanie doszukać się w nim choćby oznak że był on próbą konwertowania wyżej wspomnianej automatówki na malucha.
Tyle mojego czepialstwa. :)

atarak 2012-09-06 09:29:45

autor tego pytania jest klonem, wiec to slowo zarezerwowal dla siebie.

tdc 2012-09-06 10:27:11

@cpt. Misumaru Tenchi: oczywiście masz rację. Dziękuję za sprostowanie.

andys 2012-09-06 15:28:32

rozbawilo mnie stwierdzenie ze ym jest nowszym ukladem dzwiekowym. z tego co wiem ay powstal w 75 roku:) a ym to zmodyfikowana wersja ktora ma tylko dodatkowo dzielnik czestotliwosci....

atarak 2012-09-07 08:11:02

ym jest faktycznie nowszy bo powstal pozniej :P

Ilmenit 2012-09-07 16:55:18

Pytanie 23 - XFormer. Na pewno nie emuluje? Nie mam teraz czasu sprawdzać, ale podczas konkursu pobieżnie patrzyłem do źródeł i o ile pamiętam, było tam miksowanie.

tdc 2012-09-13 00:21:13

Już jestem i odpisuję.

Nie znam się i za bardzo nie lubię YM czy AY, więc trudno mi powiedzieć jak to było z tym chipem. Co do Pokeya to prędzej bym się zgodził że przynajmniej powstawał w 1975 roku. Jak tak myślę to AY pojawiał się dopiero w kolejnych produktach na początku lat 80., nic nie wiem o jego wcześniejszym wykorzystaniu. Być może powstał wcześniej ale nie był dostępny, jeśli tak to może to być ciekawa historia i warto ją zgłębić, jeśli ktoś ma jakiś link to prosimy o zaprezentowanie ;)


@Ilmenit
Pytanie miało na celu uświadomienie faktu, jak wcześnie małe Atari było emulowane i to na Atari, oraz że właśnie była to o tyle ciekawa emulacja że nie emulowała 4 kanału dźwięku.

Dlatego uściślając pierwsze wersje XFormera dla ST nie emulowały 4 kanału, bo pracowały zwyczajnie wykorzystując możliwości YM. Natomiast ostatnia dla Atari ST wersja była bardzo dziwna, przykładowo nie emulowała tego co już wcześniej było emulowane (być może chodziło o problemy wydajnościowe). Z drugiej strony może autor już się przygotowywał do wersji pecetowej (może właśnie też z powodu ograniczonej wydajności ST), gdzie wielokanałowość wtedy trzeba było robić za pomocą jednego "kanału". Dlatego zakładam, że faktycznie potem autor mógł zrezygnować z wykorzystywania YM i dźwięk był jakoś miksowany.

Jak znajdziesz te źródła wersji 3.0 to daj na forum zobaczymy co tam autor robi.