atarionline.pl Atari w Jugosławii - Forum Atarum

    Jeśli chcesz wziąć udział w dyskusjach na forum - zaloguj się. Jeżeli nie masz loginu - poproś o członkostwo.

    • :
    • :

    Vanilla 1.1.4 jest produktem Lussumo. Więcej informacji: Dokumentacja, Forum.

    11. Inne / Other  »   Atari w Jugosławii

    W dół

    Od 1 do 23 z 23

    1.  
      • 1:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime1 Jan 2020 14:01 zmieniony
       
      Przy okazji tematu historii Atari, w tym w Polsce, który był tutaj:

      ->link<-

      pojawił się wątek o Atari w Jugosławii. Państwo już nie istniejące, ale w latach 80-tych chyba najbogatsze i najbardziej niezależne od Moskwy z europejskich demoludów. Lucjan Daniel Wencel wspomniał w wywiadzie z nim w "Komputerze" nr 8/1986 o sprzedaży Atari do Jugosławii, a Wiesław Migut o planach sprzedażowych.

      Jako, że temat mnie zainteresował, będę w tym wątku załączał materiały go dotyczące.
      • 2: CommentAuthorsis101
      • CommentTime1 Jan 2020 15:01
       
      Super jakby się odnalazł jakiś stuff z Węgier czy Jugosławii. Szkoda, że tak mało tego z ZSRR jest.
      • 3:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime1 Jan 2020 15:01
       
      Zadałem trochę pytań o Jugosławię naszemu koledze ze Słowenii (która, jak wiadomo, była częścią Jugosławii). I już to trochę rozjaśnia obraz, a przy okazji ciekawa historia, więc cytuję obszernie:

      Gury:

      Hmm, some thoughts about 8-bit Atari in ex-Yu countries... Atari was accessible during the period you mentioned, I think mostly for private/home use. As I remember, when I was in primary school, we had computer lessons in classroom with some ZX Spectrums where we learned to program in Sinclair BASIC. Considering number ratio between various computer brands it was the fact that most of my school mates owned ZX Spectrum or Commodore 64. I was lucky that my father bought me Atari 130XE explaining that it had more RAM that C64, waw ;) I even had classmate who had Atari 800XL, so we exchanged games on cassette tapes. I also exchanged tapes with other mates all over the ex-Yu countries or ordered new ones from the catalog lists. All this fits in 1985/1986 time period and later. We had a magazine Moj Mikro published regularly on month basis here in Slovenia, other countries like Serbia and Croatia had Računari and Svet Kompjutera. Tomaž Kac created an excellent site where he put scanned copies of all ex-Yu magazines, books and software. Unfortunatelly, collected software includes stuff for different brands of computers, but not 8-bit Atari ;(
      I enjoyed every Moj Mikro issue I got, because there were many interesting articles and type-in listings with tutorials, even for Atari 8-bit computers.

      ->link<-

      I will probably reply here when I get more information, of course. Enjoy the New Year 2020 ;) Boštjan


      Thank you Bostjan, you're very helpful!

      Link zapodany przez Gurego prowadzi do gazetek w języku słoweńskim, serbskim i chorwackim, ogromna kopalnia wiedzy! Już przejrzałem kilkanaście (grubych) numerów, rzeczywiście wygląda na to, że Jugosławia to ZX Spectrum (nawet produkowali ten komputer u siebie) i Commodore 64. Generalnie widać kierunek "brytyjski" - popularne były też Amstrady, Oric, czy inne brytyjskie wynalazki. Z nietypowych u nas tam widać było popularność Sharpa oraz Sinclair QL.

      Dopiero jak się tak porównuje ich czasopisma z 1984 roku z naszymi - powstałymi o rok później i na znacznie niższym mrytorycznie poziomie, to widać jaką zapaść technologiczną spowodował stan wojenny i podejście naszych służalczych komuchów, nie umiejących się postawić Moskwie tak jak jugosławiańskie komuchy. Prasa wygląda na niezindoktrynowaną w takim stopniu jak u nas. Normalnie piszą o kontaktach z Zachodem, nie ma takiej presji na "socjalistyczną" wyższość przy pisaniu o komputerach. Oczywiście różowo nie jest, ale jak widzę, że już w 1984 roku w Jugosławii na targach były dostępne do kupienia Commoodore 64, Atari, IBM, Amstrady, a u nas dopiero zdjęto cło i wymóg rejestracji - żeby czasem nie robić dywersji komputerami - to mi się nóż w kieszeni otwiera. W 1983 roku Serb Voja Antonić opublikował w gazecie pojekt komputera opartego na Z80, i stał się on dość popularny, a u nas nie można było papieru toaletowego kupić, nie mówiąc o procesorach:

      ->link<-

      Tam można już było kupić gotowy zestaw do montażu w 1983 roku, a u nas dopiero w 1984 roku rozpoczął się w "AV" druk podobnego projektu, a zakończył w 1988! Potwierdza się to, co nasza prasa pisała w latach 80-tych, nie wskazując oczywiście palcem winnych, że my byliśmy zapóźnieni nie tylko względem Zachodu, ale nawet względem naszego obozu.
      • 4:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime1 Jan 2020 15:01 zmieniony
       

      sis101:

      Super jakby się odnalazł jakiś stuff z Węgier czy Jugosławii. Szkoda, że tak mało tego z ZSRR jest.


      I po to właśnie przeglądam uważnie wszystkie te jugosławiańskie pisma, żeby to wyłapać. Już mam pierwszą perełkę - program krótkofalarza, znaki diakrytyczne słoweńskie w wydruku. Atari było bardzo mało popularne - nie przekroczyło jakiegoś punktu krytycznego masy.

      Jeśli chodzi o pogramy z ZSRR to polecam między innymi tę nowinkę:

      ->link<-

      ale jak chcesz o tym dyskutować to poproszę w osobnym wątku do tego stworzonym:

      ->link<-
      • 5:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime1 Jan 2020 15:01 zmieniony
       
      Parę drobiazgów z 1984 roku, wycinałem wszystko, co dotyczy Atari. Jest info z targów w Jugosławii, że w 1984 roku Atari nie pokazało u nich nic nowego, znowu tylko (!) Atari 600 i 800XL. Do tego, że w 1984 roku Atari ma 240 milionów dolarów straty. Do tego kilka ogłoszeń drobnych, które przytłoczone są dziesiątkami ogłoszeń o ZX Spectrum i Commodore.

      No i sprawozdanie z targów robotów, jest też zdjęcie założyciela Atari Nolana Bushnella z czasów jego robociego biznesu.
      • 6:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime1 Jan 2020 15:01 zmieniony
       
      Perełka to program w czasopiśmie "Moje Mikro" ze stycznia 1985 roku, autorstwa krótkofalarza (Zvonimir Makovec). Udało mi się namierzyć człowieka, dzisiaj jeśli żyje ma zapewne ponad 70 lat, ale zobaczymy, czy da się z nim zrobić wywiad, liczę tu na pomoc Gurego. Program definiuje ichnie znaki diakrytyczne i ich układ na klawiaturze. Taki generator znaków dla lokalnych potrzeb.
      • 7:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime1 Jan 2020 17:01
       
      A żebym nie zgubił namiarów na pana Zvonimira to tu przykleję:

      ->link<-
      ->link<-

      Tam jest jego skrócone, fajne "CV":

      1982 got ZX-81 with 1 kB RAM. Fall in love with computers in amateur radio.
      1983 changed to ATARI-400 with 16 kB RAM and cassette recorder as mass storage.
      1984 10 GHz QSO with YU3JN from Triglav, 208 km over pure land. Hope record is still standing!
      1985 wrote program and built interface for automatic ROBOT operation. Some 300+ QSO's, on HF/VHF.
      1986 changed call to YU3ZM.
      1988 got first TNC, started packet radio BBS on ATARI-ST.
      1990 pass exams, got also call WB5PTJ.
      1992 changed call to S54ZM, got also 9A4ZM.
      1993 started again serious ARDF (with my 100 kg!).
      1994 changed call to S54M
      1995 best ARDF oldtimer in Slovenia and Croatia
      1996 got Internet password. The doors are now open...
      • 8:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime2 Jan 2020 07:01
       
      Chorwaci mieli swój własny komputer od 1984 roku. Wyglądający zgrabnie:

      • 9: CommentAuthornosty
      • CommentTime2 Jan 2020 10:01
       
      Dobra robota Kaz.
      PS. Nie wiedziałem, że mówię po serbsko-chorwacku :) 80% tekstu można zrozumieć intuicyjnie.
      • 10:
         
        CommentAuthorRastan
      • CommentTime2 Jan 2020 10:01 zmieniony
       
      Ciekawy wątek. We wrześniu byłem w Serbii (w Belgradzie) na konferencji. Odwiedziłem tam Muzeum Nauki i Techniki i zauważyłem kilka ciekawych eksponatów. To są chyba komputery "jugosłowiańskie".
      • 11:
         
        CommentAuthorpabloz1974
      • CommentTime2 Jan 2020 10:01
       
      YugoSpectrumy ?
      • 12:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime2 Jan 2020 10:01 zmieniony
       
      Okazuje się, że mieli "zatrzęsienie" własnych komputerów, gdy u nas ledwie sklecono rozpadające się Meritum:

      ->link<-

      Mieli Galaksije, Lolę, Oreo, Partnera, Triglava (trzy procki! DEC J11, Intel 80286 and Motorola 68010) i inne. Wspomniany Oreo miał procek 6502. Jakimś cudem można było w kraju socjalistycznym kupić na zachodzie procki i wyprodukować kompy o przyzwoitej jakości. Tutaj o komputerach Iskra Delta - komputerach, które powstały w jugosławiańskiej firmie, w której udziały miał zachodni DEC:

      ->link<-

      Ta ostatnia firma ma też niezwykłą historię upadku:

      elays with microcomputer technology and freer import brought its collapse in 1988. As always, the real reasons (for collapse of Iskra Delta) are deeper and hidden from public eye. It was disclosed recently that Iskra-Delta with Energoinvest installed computer network of 17 USA VAX computers to Chinese secret police in 1985. Export license was given under premise of preventing bicycles theft. DEC and CIA cancelled representation agreement soon after that. The life and fall of one of the biggest IT companies of the time in Europe, is best described in the book written by Delta's former CEO, Janez Škrubej (https://www.amazon.com/The-Cold-War-Information-Technology/dp/1618978357). It is not exaggerated to say that the company was the victim of the cold war as much as domestic corrupted politicians in service of foreign powers.
      • 13: CommentAuthorAdam
      • CommentTime2 Jan 2020 11:01
       
      Być może o szeroko pojętym temacie komputerów w byłej Jugosławii warto pogadać również z Popmilo z AAge, czyli Vladimirem Jankoviciem, który jest Serbem, a ze strony mamy ma polskie pochodzenie i polską część rodziny, którą co jakiś czas odwiedzał w czasie wakacji. Kilka lat temu wspomniał przy okazji naszej korespondencji, że nadal ma kilka starych numerów Bajtka i Komputera, które kupili mu rodzice podczas wizyt tutaj - miał więc jakieś porównanie tych dwóch rzeczywistości informatycznych, jugosłowiańskiej i polskiej.
      • 14: CommentAuthorz80
      • CommentTime2 Jan 2020 11:01
       
      W książce „komputery osobiste” z 1987 jak zwykle „synteza”.

      Ale z tego ->link<- wynikałoby, że Jugosławia była tylko „associate member”.
      • 15:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime2 Jan 2020 12:01
       
      Adam - bardzo dobry pomysł. Podeślij mu linka do tego wątku, może zechce coś dodać od siebie.
      • 16: CommentAuthorGury
      • CommentTime2 Jan 2020 13:01
       
      Hi! There were some computers made in Yugoslavia, as stated above.
      - Iskra Delta (PC clone)
      - Galaksija
      - Lola 8
      - Oric Nova 64 (clone of Oric Atmos, Avtotehna from Ljubljana had rights to manufacture 5000 computers for Yugoslavia market)
      - Tipro ZX Spectrum INES (ZX Spectrum special keyboard)
      - and some more...
      • 17: CommentAuthorGury
      • CommentTime2 Jan 2020 14:01
       
      Iskra Delta Triglav (sorry about that, forgot full name above)
      • 18: CommentAuthorzbyti
      • CommentTime2 Jan 2020 14:01 zmieniony
       

      • 19:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime2 Jan 2020 14:01
       
      Tak, w czarnej wersji, którą wrzuciłem wyżej, bardziej mi się podobał, wyglądał prawie jak obcy z filmu Alien :D

      Jeszcze do chodzi do tego komputer Gorenje:
      • 20:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime2 Jan 2020 14:01 zmieniony
       
      Thanks Gury! I noticed that Zvonimir Makovec also wrote two articles for "Moj Micro" in 1985 and became their Atari expert, anwswering readers' questions. For his first program I presented above he received the prize of 500 ND (New Dinar, I suppose, right?). All materials I found about him to the moment are below.

      1. O nagrodzie dla p. Makovca za pogram zamieszczony wcześniej (ten o ichnich znakach diakrytycznych na Atari).
      2. Artykuł o Atari 800XL (3 strony).
      3. Artykuł o kodowaniu alfabetu Morse'a (3 strony)
      4. Program typu baza danych (3 strony).
      5. Odpowiedź czytelnikowi na pytania dotyczące Atari. Tam widać, że już został nazwany współpracownikiem (skan wyczyściłem z innych pytań, nie dotyczących Atari).
      • 21: CommentAuthorsis101
      • CommentTime2 Jan 2020 16:01 zmieniony
       
      garść linków:

      ->link<- - artykuł opisujący lata 80-siąte w Jugosławii, informacje na temat komputera Galaksija itp.

      ->link<- -Na temat reprintu 12 numerów magazynu Eight Bit

      ->link<- - okładki magazynu komputerowego Računari z dziewczynami na okładce

      ->link<- - artykuł opisujący komputery i klony z Europy Wschodniej i Bałkanów

      ->link<- - temat forum założony przez Serba co miał Atari w połowie lat 80-tych, może być przydatny by złapać kontakt z kimś z tamtych terenów znających temat

      ->link<- - artykuł o powstawaniu komputera Galaksija, ciekawostki na ten temat z eopki, autorzy itp.

      ->link<- - Baza archiwum bałkańskich magazynów komputerowych. Wszystko poskanowane. Magazyny: Moj Mikro, Svet Kompjutera, Racunari, Bit, Kompjuter, Master, Amiga Svet, Amiga Style, Warp, Galaksija, Megazin, PlayJoy, Microcomputer World, Klub Nintendo, Mr Mala Racunara, Pilot Video oraz kilkanaście książek

      ->link<- - piny magazynów komputerowych

      ->link<- - strona dotycząca Atari w Chorwacji. Nie wgłębiałem się ale piszą, że w latach 80-tych istniałą na Chorwacji scena Atari.
      • 22:
         
        CommentAuthorKaz
      • CommentTime2 Jan 2020 16:01
       
      Dzięki sis101. A mógłbyś do każdego linku dołączyć krótki komentarz o treści linka?
      • 23: CommentAuthorGury
      • CommentTime3 Jan 2020 11:01
       
      Good findings... Zvonimir Makovec was the first with publishing Atari 8-bit articles and listings in Moj Mikro magazine. He also answered reader's questions as seen from your screenshot excerpts. Early on he stopped supporting 8-bit family and jumped to Atari ST.

      Later there were some more authors for 8-bit Atari contents and the most known is Zlatko Bleha, who took over on answering questions and started publishing articles with Atari BASIC and assembler listings, mostly from 88' till 90'. He came from Bela Crkva (Serbia) to Ljubljana/Logatec (Slovenia) as special advisor for the magazine.
      If you remember, I already posted his articles with listings on AtariAge forum and I plan to reboot these with missing ones (plus listings from other authors).

      So, I advice to contact also Zlatko Bleha, because he worked on our machines longer than Zvonimir Makovec.

    Od 1 do 23 z 23

    1.