atarionline.pl
atarionline.pl Atari
Login:
Hasło:
Zapamiętaj mnie
Translate to RSS RSS
Pędź Mietku, pędź! z 2024-10-10 12:44 (25)
ATASCII Compo - 4. edycja z 2024-10-06 19:12 (15)
Gra "Dangerous City" uwolniona! z 2024-10-03 15:49 (22)
Miniaturowe Atari #2 z 2024-09-30 19:15 (13)
Wkrótce "Bubble Bobble" na Atari z 2024-09-27 10:34 (52)
Pokłosie KWAS #34 - Projektowanie cartów Atari z 2024-09-26 20:28 (9)
Nocne Retro Granie w Poznaniu z 2024-09-24 20:35 (1)
O kodowaniu efektów dema na Atari STE z 2024-09-22 15:58 (27)
Co nowego dla Atari Portfolio? z 2024-09-19 19:43 (0)
Najmniejsze Atari cz. II z 2024-09-17 21:07 (4)
Nadlatuje polski sokół! z 2024-09-12 18:44 (16)
Atarowskie maleństwo po raz piąty! z 2024-09-09 18:58 (2)
Pamiętniczek dinozaurowych koderów z 2024-09-05 14:01 (12)
"Mafia" - od zera do supergangstera z 2024-09-03 23:55 (20)
Wkrótce spotkania z 2024-09-02 20:38 (5)
Ankieta dla zainteresowanych efektami w demie z 2024-08-30 17:54 (22)
Autorzy o demie "The Coders' Guide to the Demoscene" z 2024-08-26 14:29 (35)
Przejście gry "Auf Wiedersehen Monty" z 2024-08-26 14:23 (9)
Autorzy "Technical Difficulties" z 2024-08-25 16:58 (9)
Autorzy o "Auf Wiedersehen Monty" z 2024-08-23 20:56 (13)
«« nowszestarsze »»

Pomocnik/Helper
Gry/Games

Katalog gier (konwencja TOSEC)

Opisy gier
"Old Towers" (Atari ST) opisał Misza (19)
Submarine Commander opisał Kaz (35)
Frogs opisał Xeen (0)
Choplifter! opisał Urborg (0)
Joust opisał Urborg (16)
Commando opisał Urborg (35)
Mario Bros opisał Urborg (13)
Xenophobe opisał Urborg (36)
Robbo Forever opisał tbxx (16)
Kolony 2106 opisał tbxx (3)
Archon II: Adept opisał Urborg/TDC (9)
Spitfire Ace/Hellcat Ace opisał Farscape (8)
Wyspa opisał Kaz (9)
Archon opisał Urborg/TDC (16)
The Last Starfighter opisał TDC (30)
Dwie Wieże opisał Muffy (19)
Basil The Great Mouse Detective opisał Charlie Cherry (125)
Inny Świat opisał Charlie Cherry (17)
Inspektor opisał Charlie Cherry (19)
Grand Prix Simulator opisał Charlie Cherry (16)
«« nowszestarsze »»

Katalog gier (konwencja Kaz)
Aktualizacja: 2024-10-07
Liczba katalogów: 8477, liczba plików: 37049
Zmian katalogów: 66, zmian plików: 100

0-9 A B C D
E F G H I
J K L M N
O P Q R S
T U V W X
Y Z inne
zipCałość 2933 MB


Wewnętrzne/Internals



   Nowinki tworzone dzięki CuteNews
Atari Allacha
Na prośbę Kaz-a chciałem dziś opisać arabską wersję Atari 65XE i arabskie cartridge oraz to, jak wszedłem w posiadanie tak rzadkiego sprzetu. Może komuś z kolekcjonerów artykuł ten pomoże zaopatrzyć się w równie niecodzienny komputer czy akcesoria.

Prolog - egipskie targi na amerykańskim placu

Śledzę sprzęt i gry Atari na amerykańskim eBay-u regularnie od kilku lat, praktycznie codziennie. Arabski Atari 65XE sprzedawał kilka razy chyba tylko jeden człowiek z Egiptu, o nicku „arabic_computers”. Zazwyczaj oferuje je razem z jednym arabskich cartridgy. Sprzedaje też mnóstwo innych modeli arabskich, głównie komputery standardu MSX. Myślę więc, że jeśli ktoś z Was zwróci się do „arabic_computers” przez formularz eBay z zapytaniem o arabskie Atari, to nie zostanie zignorowany. Na szczęście można się z nim dogadać po angielsku. Dwa razy licytowałem w jego aukcjach i dwa razy przegrałem. Ceny, które pamiętam, wynosiły od 80 do 100 funtów brytyjskich + 24 funty za wysyłke. Daje to niebagatelną sumę około 700 złotych plus ewentualny VAT (22%), bo towar jest spoza UE. Sprzedający odezwał się do mnie po aukcji e-mailem proponując sprzedaż innego egzemplarza. Oferta zaczynała się od 100 funtów plus koszty wysyłki. Za każdym razem targowałem się, choć jestem w tym kiepski, pamiętając, że taki jest zwyczaj w krajach arabskich. Udało mi się za każdym razem utargować około 30% ceny.



Pierwszy arabski Atari 65XE wraz z cartridgem „aDawliah” NA0031 przyleciał do mnie z Egiptu rok temu. Nigdy nie widziałem tak brudnego komputera! W środku były po prostu kłęby brudu i kurzu oraz pancerzyk owada! Pierwsze co zrobiłem to wyssałem wszystko odkurzaczem i natychmiast wyrzuciłem worek ;). Po 4 godzinach czyszczenia benzyną, ludwikiem i CIF-em (każdy zdjęty klawisz osobno!), komputer nabrał blasku. Oprócz małego przypalenia i odrobinę zbitych rogów, wygląda teraz znakomicie. Drugi egzemplarz sprowadziłem na identycznych warunkach. Przyleciał do mnie w tym roku, z cartridgem NA021. Komputer sprzedałem znajomemu kolekcjonerowi z Łodzi. Cartridge mi został.

Cudo od Allacha pod polską strzechą

Arabski 65XE jest bardzo rzadkim modelem. Na „AtariAge” nie ma o nim prawie nic. Jedynym miejscem w sieci, które dokładnie go opisuje, jest strona Kevina Savetz’a. Dla osób nie znających angielskiego krótki opis różnic względem zwykłego Atari 65XE:
  • zmieniony pasek na froncie obudowy (dodany napis arabski oznaczający „Gwiazdę”),
  • dodatkowe oznaczenia na klawiszach,
  • zmodyfikowany system operacyjny.



Ta ostatnia zmiana jest najważniejsza. Komputer posiada dwa zestawy znaków: arabski i klasyczny. Ale, co ciekawe, zestaw arabski jest zestawem pierwszym (domyślnym), a zestaw klasyczny jest wstawiony w miejsce międzynarodowego. Arabski zestaw posiada wielkie litery angielskie, ale małych liter, cyfr i znaków graficznych już nie. Są zastąpione znakami arabskimi. Konsekwencja jest zabawna, przy odpaleniu jakiegokolwiek programu, czy gry, albo nawet „Self Test”-u: wszystkie cyfry i małe litery są zastąpione arabskimi „robaczkami”:



Zmianę zestawu znaków i trybu pracy według Kevina Savetz’a wykonuje się kombinacją Shift+Help. U mnie to nie działa. Jedynym sposobem jaki znalazłem jest użycie POKE 756,204. W praktyce efekt jest zabawny, co pokazuję w krótkim filmiku.

Ale dwa zestawy znaków to nie jedyna zmiana: system ma dwa tryby wprowadzania znaków: zwykły i arabski, gdzie pisze się od prawej do lewej! Jest to rozwiązane następująco: w trybie arabskim kursor cały czas stoi w miejscu, a znaki przesuwają się w prawo. Po dojechaniu do końca linii przechodzą normalnie do kolejnej. Ale po osiągnięciu końca trzeciej linii znikają. Nie ma też charakterystycznego brzęczyka, ostrzegającego przed końcem trzeciej linii. Wykonałem kolejny filmik pokazujący, jak to wygląda w praktyce.

Tryb arabski jest domyślny. Ale nawet w nim, jak pisałem, są duże litery angielskie (choć cyfry już nie) i wprowadzanie działa normalnie. Przełączenie się na znaki arabskie i pisanie od prawej do lewej następuje po naciśnięciu klawisza Caps.

Nie stwierdziłem w moim egzemplarzu innej funkcji, o której pisze Kevin Savetz, autor przytaczanej wcześniej strony, że w trybie arabskim po naciśnięciu spacji ostatni znak arabski zmienia się na inny. Otóż arabski alfabet zbudowany jest jakby z dwóch typów znaków - „płaskich”, opartych na kształcie linii, i „nie płaskich”. Ostatni znak w każdym wyrazie nie powinien być „płaski” i Atari Kevina wykonuje tę robotę zamieniając znaki. Moje Atari nie. Może dołożyli tę funkcję w nowszej wersji systemu?

Ten model Atari jest w ogóle owiany tajemnicą. Nie udało mi się nigdy ustalić, gdzie były wytwarzane i na jaką skalę. Firma „aDawliah”, która firmuje arabskie cartridge opisane dalej, nie podpisała się na komputerze. Podejrzewałem nawet, że jest to znakomita jakościowo, nielegalna przeróbka, niezależna od Atari, ale chyba tak nie jest. Po pierwsze, jak widać na zdjęciach, ROM OS jest sygnowany przez Atari.



Po drugie, nadruki na klawiszach są perfekcyjnie wykonane, w tej samej technice co zwyczajne oznaczenia klawiszy:



Zagadkowe jest też to, że zarówno komputer jak i cartridge są oznaczone arabskim wyrazem, oznaczającym według sprzedającego „Gwiazda”. Podobno pod taką marką obok wyrazu „Atari” było sprzedawane Atari w krajach arabskich. To trochę dziwna wersja, moim zdaniem. Może ktoś był w krajach arabskich, zna ten rynek i pomoże wyjaśnić te sprawy?



Egipskich tajemnic ciąg dalszy

O arabskich cartridge-ach nie słyszałem nigdy wcześniej, ani później. Nie ma ich na żadnych listach z rzadkimi cartridgami, nie ma ich na najbardziej znanej w świecie stronie dla kolekcjonerów cartów „Atari Cartridge Dumping Project”. Ale carty bezsprzecznie istnieją, wyglądają bardzo profesjonalnie i jest ich spora ilość! Produkowała je firma elektroniczna „aDawliah”, istniejąca do dziś. Może kiedyś powalczę z nimi o jakąś informację na ten temat. Razem z komputerami od „arabic_computers” wszedłem w posiadanie dwóch sztuk takich cartridgy. Pierwszy, gdy przyleciał, był w stanie jak na zdjęciu poniżej. Sprzedający przesyłając mi jego zdjęcie, wraz z kilkoma innymi, podobnymi, opisał go następująco: „They are ALL genuine Atari Egypt cartridges! The Game cartridges have a protection chip ad well as the ROM chip so they could not be copied. Some of the cartridges have Atari 'Star' written on the back of them in Arabic.” Hmmm... obudowa wyglądałaby jak zwykła z serii XEGS, gdyby nie szokujący tył.



Cart faktycznie zawierał gry. Ale jak spojrzałem na nalepkę, to zapewnienia o autentyczności wydały mi się podejrzane. Delikatnie, ostrzem zdjąłem więc jedną nalepkę, potem kolejną, i... ukazał się taki widok:



A w środku odkryłem nie żaden „protection chip”, ale zwykłą pamięć 27C512, nalutowaną na oryginalny scalak (nie wiem jaki, ale przypuszczam, że ROM 16KB). Jedna nóżka (pin numer 28) od oryginalnego chipa była odcięta. Odlutowałem więc i odgiąłem nóżkę od 27C512, a dosztukowałem tę brakującą od oryginału.



Tadam! Cart pokazał tajemniczy program po arabsku! Na oko to program edukacyjny z fizyki:



Co ciekawe - cartridge wyświetla poprawnie tekst arabski również na zwykłym Atari. Drugi cart jaki posiadam to słownik arabsko-angielski NA0021 „Najm Dictionary”. Tego nie rozbierałem. Również on wyświetla poprawnie tekst arabski na zwykłym Atari.



„Arabic_computers” oferował mi jeszcze inne cartridge, głównie te przerobione i „przelepione” na gry. Chciał dużo, więc się nie skusiłem. Ale z jego aukcji i zdjęć, które przysłał mogę zidentyfikować jeszcze co najmniej 3 cartridge:

  • NA 0012 - nie mam pojęcia co to takiego:


  • NA 0033 - program „How know computer?”:


  • „Programming Quiz” - przynajmniej taki był opis na aukcji:


    Sądząc z numerów - w krajach arabskich może być ponad 30 cartridgy, z których istnienia Zachód praktycznie nie zdaje sobie sprawy! A taki słownik arabsko-angielski to nie byle co. W tej chwili pracuję nad tym, by go jakąś nieniszczącą metodą zdumpować do pliku i rozpowszechnić.

    Jestem ciekawy ile jest w Polsce arabskich Atari 65XE? Może wiecie o jakimś jeszcze? Nawet na „AtariAge” uznano ten komputer za prototyp (moim zdaniem niesłusznie) i liczą na palcach posiadaczy tego modelu. Myślę więc, że 100 funtów, jakich żąda Egipcjanin za ten komputer to dobra cena. Gdyby komuś udało się go kupić - dajcie znać.

    2007-07-13 01:45 by Nosty
    komentarzy: 14
  • dhor @2007-07-13 05:34:09
    Informując - bawcie,
    bawiąc - uczcie ...
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Allah

    Bo wam jeszcze kuku zrobią :)
    Kaz @2007-07-13 11:01:36
    Nie boj sie, ze nam kuku zrobia, tylko czytaj do konca podane przez siebie zrodlo: "Alternatywną, także prawidłową pisownią w j.pol. jest Allach". Zreszta, wbrew temu, co pisze Wikipedia, to forma "Allah" jest alternatywna, bo tradycyjnie w Polsce pisalo sie "Allach". Sprawdzilem z ciekawosci u Sienkiewicza - uzywa tylko formy "Allach", zadnego "Allah".
    dhor @2007-07-13 15:49:31
    @Kaz
    Tylko, czy fundamentaliści czytują Sienkiewicza :)

    Anyway, ciekawy art.
    Jrg @2007-07-13 20:04:49
    Miałem gdzieś zdumpowany OS od arabskiego Atari i przełączanie zestawu fontów kombinacją klawiszy mi działało (czy zmiana ostatniego znaku po naciśnięciu spacji - tego nie pamiętam). Testowane oczywiście na real hardware.
    Mad_Lamer @2007-07-13 23:05:36
    ten cart zawierający ukryty program z fizyki normalnie róló :)
    Rozyk @2007-07-14 00:44:08
    Ultraciekawy artykuł. Czekam na inne hardware'owe ciekawostki.
    Co do "prototypowości" to ciekawe kto robiłby kilka sztuk kompów w tak doskonałym wykonaniu (nadruki, modyfikacje OS itp). To musiała być seria kilku tysięcy szt (minimum). Inaczej nie zarobiliby nawet na chipsy.

    Pozdrawiam :-)
    tebe @2007-07-14 14:56:29
    to były komputery zamówione przez szejka Abdula dla jego dzieci
    Urborg @2007-07-15 15:05:40
    Dhor: Jeśli mają nam zrobić kuku to zrobią za Irak, a nie z a pisownię

    Tebe: poważnie?! Jeśli tak to ciekaw jestem ile szejk Abdul miał dzieci (na pewno dużo), bo to pomoże oszacować jak rzadki jest ten egzemplarz Atari,
    s2325 @2008-03-27 11:08:17
    nrepeb @2008-08-02 23:39:52
    Tak swoją drogą to aktualnie funt oscyluje w granicach 3,60; czyli koszt sprowadzenia razem z cłem być może zmieściłby się w granicach 400 PLN. (ostatnie arabskie Atari arabic_computers sprzedał 27-Apr-08 14:46:42 BST za ok. 50 funtów) co do rzadkości
    to jak tak dalej pójdzie arabic_computers będzie mógł otwierać salony komputerowe w różnych częściach świata :-) Ciekawe czy wykupił resztki, czy nadal można znaleźć na bazarach. Jednocześnie mamy odpowiedź dlaczego tylu Polaków jedzie do Egiptu na wakacje ;-)
    Krzychu1977l @2011-01-30 11:53:53
    Kiedyś jak pamiętam z BAJTKA (Moje Atari)
    Pan Lucjan Wencel co sprowadzał do Polski małe Atari do Pewexów.
    Opisał taki coś sprzedane atari w Polsce około 300 tys sztuk .
    Podobne ilości do Arabi Saudyjskiej i Zjednoczone emiraty arabskie.
    65xe_najm @2017-08-19 02:32:58
    I know this thread is old. However, I wanted to check with the author if these Arabic applications are available as downloadable files to run on emulators. I bought my 65 XE Najm as a secondhand in 1989. However, now I run my favorite applications using Altirra.

    I can tell you for a fact the reason why these Arabic letters are shown fine on an ``ordinary" Atari computer is because they are drawn (e.g., GRAPHICS or POKE) and not PRINTed using proper Arabic font that exists in 65 XE Najm. I have to say this is quite impressive!
    Arabic_computers @2017-09-23 23:04:21
    I used to sell these computers on Ebay while I was living and working in Cairo, Egypt.
    The Arabic 65 XE had a custom character ROM. The reverse video characters were replaced with Arabic characters.
    _pin_ @2017-09-27 23:23:14
    Nosty - Carty bez otwierania można dumpować na Atari przy pomocy IDE+ 2.0. Zadzwonię po łikendzie w tej sprawie ;)
    nickname
    e-mail / website (opcjonalnie)
    Aktualne tematy
    Kupię sprawną SN-360 z zasilaczem (1)
    ostatni: 13-10-2024 02:00, LotharPL
    Szukam gry (1)
    ostatni: 13-10-2024 01:55, LotharPL
    Porównanie Atari Falcon vs A1200 (77)
    ostatni: 13-10-2024 01:30, as...
    Uprościłem Starquake (11)
    ostatni: 13-10-2024 00:48, starymarabut
    AI Wars (3)
    ostatni: 12-10-2024 22:01, rafaldudek
    Motocross (LiteRally) (652)
    ostatni: 12-10-2024 18:50, Atariteca
    ACSI2STM / 1040 STE / TOS 1.06 - ... (29)
    ostatni: 12-10-2024 17:45, pigula
    Zróbmy razem grę...TONY 2 (22)
    ostatni: 12-10-2024 10:41, Wolfen
    DynaBlaster XE (4)
    ostatni: 12-10-2024 09:53, Demorgh
    Filterek do Blizzarda (102)
    ostatni: 12-10-2024 02:20, ascrnet
    Problem Jasia cover (94)
    ostatni: 12-10-2024 01:46, thewasp
    SID i POKEY (698)
    ostatni: 11-10-2024 21:11, emkay
    MultiCLK Module for Atari 8-bit (17)
    ostatni: 11-10-2024 17:12, pancio
    Gra "TONY" (425)
    ostatni: 10-10-2024 22:48, xbx
    PBTOOLS - para narzędzi do manipu... (2)
    ostatni: 10-10-2024 21:55, Jeffrey S Worley

    Kategorie Forum Atarum

    Użytkowników: 2835
    Ostatnio zarejestrowany: QPbmCRVM
    Postów ostatniej doby: 61

    Spotkania i zloty / Meetings & Parties

    Najbliższe imprezy
    link do naszych spotkań online, zapraszamy do odwiedzenia kanału zoom również przez kod QR:

    KWAS

    Kalendarz AOL


    Społeczność/Community

    Stragan
    Nowe, pojemniejsze RAM-Carty oferuje Kaz (21)
    "mouSTer" czyli myszka ST oferuje Kaz (30)
    Atari USBJoy Adapter oferuje Jakub Husak (0)
    Programy: Kolony 2106 oferuje Kaz (7)
    Sprzęt: rozszerzenia oferuje Lotharek (87)
    Gadżety: naklejki, pocztówki oferuje Sikor (11)
    Sprzęt: cartridge RAM-CART oferuje Zenon (7)
    Miejsce na drobne ogłoszenia kupna/sprzedaży oferuje Kaz (58)
    Sprzęt: interfejs SIO2IDE oferuje Piguła (0)
    Sprzęt: interfejs SIO2SD oferuje Piguła (50)

    Użytki/Utils
    Sprzęt/Hardware

    Wynalazki
    Atari i Bluetooth napisał Kaz (34)
    SIO2PC-USB napisał Larek (45)
    Nowe SIO2SD napisał Larek (0)
    SIO2SD w CA12 napisał Urborg (12)
    Ratowanie ATMEL-ów napisał Yoohaas (12)
    Projektowanie cartów napisał Zenon (12)
    Joystick do Atari napisał Larek (54)
    Tygrys Turbo napisał Kaz (11)
    Testowałem "Simple Stereo" napisał Zaxon (5)
    Rozszerzenie 1MB napisał Asal (20)
    Joystick trzyprzyciskowy napisał Sikor (18)
    Moje MyIDE oraz SIO2PC na USB napisał Zaxon (16)
    Jak wykonać płytkę drukowaną? napisał Zaxon (26)
    Rozszerzenie 576kB napisał Asal (36)
    Soczyste kolory napisał scalak (29)
    XEGS Box napisał Zaxon (13)
    Atari w różnych rolach napisał Różyk (9)
    SIO2IDE w pudełku napisał Kaz (5)
    Atari steruje tokarką napisał Kaz (15)
    DarkMouse napisał Kaz (7)
    «« nowszestarsze »»